Polski Ład spędził sen z powiek milionom Polaków. Zarówno statystycznemu obywatelowi pracującemu na etacie, małym i dużym przedsiębiorcom, jak również spółkom. Tych ostatnich zmiany dotyczą bezpośrednio, jak i za sprawą istotnych modyfikacji w opodatkowaniu pracowników, a co za tym idzie ich nowych obowiązków jako płatników.

Księgowi i doradcy podatkowi spędzili setki godzin próbując przebrnąć przez ogrom wprowadzonych od 1 stycznia br. zmian w przepisach (największych od kilkunastu lat), głowiąc się przy tym, jak niektóre z nich w ogóle rozszyfrować i zastosować, jak pomóc swoim klientom, a przede wszystkim co i komu doradzić. Tak, aby nie tylko „jak najmniej stracić”, ale – jeżeli to możliwe – na Polskim Ładzie zyskać. Nie sposób w tym artykule szczegółowo opisać wszystkich modyfikacji, dlatego wybiórczo i hasłowo przedstawimy kilka najważniejszych z nich.

Wyższy próg podatkowy i kwota wolna od Podatku

Polski Ład to istotna podwyżka kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł. Od stycznia br. obowiązuje również wyższy próg podatkowy (drugi próg), który podniesiono z kwoty ok. 85 tys. zł do 120 tys. zł. Oznacza to, że do podstawy obliczenia podatku, nieprzekraczającej 120 tys. zł, stosuje się 17 proc. stawkę podatku (przynajmniej na razie, do końca czerwca br., szczegóły poniżej), a dopiero do nadwyżki ponad tę kwotę podatek oblicza się według stawki 32 proc.

Zmiany w składce  zdrowotnej

Najbardziej odczuwalna ekonomicznie zmiana dla podatników PIT (zarówno przedsiębiorców, ale i etatowców) niewątpliwie wynika ze zmian w zakresie opłacania składek zdrowotnych. Wiele osób uważa, że pod płaszczem „składki zdrowotnej” po prostu zafundowano nam podwyżkę podatku, tylko pod innym hasłem.

Dla przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych (skala), składka zdrowotna wynosi 9 proc. od dochodu (tak jak dla pracowników na etacie) i nie podlega odliczeniu od podatku. Natomiast przedsiębiorcy „na liniówce” płacą składkę zdrowotną w wysokości 4,9 proc. od dochodu.

Z kolei przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem zostali obciążeni składką wyliczaną w oparciu o wskaźniki, co efektywnie daje przedsiębiorcom (wg stanu na moment sporządzania niniejszego artykułu), których:

■ przychód roczny wynosi do 60 tys. zł – składkę ok. 335 zł miesięcznie,
■ przychód roczny wynosi między 60 tys. a 300 tys. zł – składkę ok. 550 zł miesięcznie,
■ przychód roczny wynosi powyżej  300 tys. zł – składkę ok. 1 tys. zł miesięcznie.

Zmiany w opodatkowaniu działalności gospodarczej „ryczałtem” (PIT)

Pewne zmiany sięgnęły również wysokości podatku ryczałtowego od przychodów ewidencjonowanych dla osób fizycznych. Od 2022 r. zostały obniżone stawki ryczałtu dla niektórych zawodów, np. (części) branży IT, która może stosować nową stawkę wynoszącą 12 proc. Jak pokazały pierwsze miesiące br., z uwagi na pewne zmiany w stawkach ryczałtu  (co sprawiło, że dla niektórych branż stał się on wyjątkowo atrakcyjną formą opodatkowania), jak również składkę zdrowotną określoną kwotowo, wielu podatników zdecydowało się na wybór tej właśnie formy opodatkowania. Ryczałt rzeczywiście może być ciekawą alternatywą dla opodatkowania działalności gospodarczej według skali czy liniowo, przy czym decyzję o wyborze tej formy należy poprzedzić przeprowadzeniem kalkulacji jej opłacalności – pamiętać bowiem należy o podstawowej zasadzie jaką rządzi się „ryczałt” – opodatkowujemy przychód, a nie dochód (w rezultacie na wysokość płaconego podatku nie mają wpływu ponoszone koszty uzyskania przychodu).

Estoński CIT

To istniejące rozwiązanie, które zostało jednak mocno zmodyfikowane, stając się przez to naprawdę ciekawe. Po spełnieniu szeregu warunków (choć zapewne u wielu z Państwa te warunki w istniejącym stanie faktycznym są już spełnione) podatnicy CIT zyskali możliwość wyboru tzw. estońskiego CIT – specyficznego modelu opodatkowania swoich spółek (będących podatnikami CIT).

Wśród ważnych kryteriów należy wskazać m.in. minimalny poziom zatrudnienia, charakter uzyskiwanych (przeważających) przychodów czy płaską strukturę właścicielską (wspólnikami podatników CIT chcących skorzystać z estońskiego CIT muszą być wyłącznie osoby fizyczne, jak również spółka chcąca korzystać z estońskiego CIT nie może posiadać udziałów/akcji w innych podmiotach).

Dobra wiadomość jest taka, że wybór tej formy opodatkowania prowadzi do braku konieczności opodatkowywania uzyskiwanych przychodów na bieżąco. Założeniem tego modelu jest opodatkowywanie dopiero w momencie faktycznej dystrybucji zysków. Spółka nie płaci więc na bieżąco podatku  dochodowego od osiąganych dochodów (zaliczek na CIT), a środki standardowo przeznaczane na ten cel, może reinwestować.

Co więcej, samo czasowe odsunięcie opodatkowania to nie wszystko. Efektywne opodatkowanie w tym modelu jest znacząco niższe niż w standardowym modelu opodatkowania CIT. W przypadku podatników CIT, których przychody nie przekraczają  2 mln euro rocznie – efektywna/finalna stawka (po opodatkowaniu spółki i rozdysponowaniu zysku do wspólnika) podatku nie powinna przekroczyć 20 proc., zaś w przypadku większych, przekraczających wspomniany pułap obrotów, efektywna stawka podatku nie powinna przekroczyć 25 proc.

Na horyzoncie już zmiany…

Minęły zaledwie trzy pełne miesiące od kiedy przepisy Polskiego Ładu weszły w życie, a już doczekały się wielu pojedynczych, doraźnych łat, mnóstwa poprawek, aż wreszcie procedowany jest już cały pakiet zmian do Polskiego Ładu, który ma wejść w życie z początkiem lipca br.  Na moment sporządzania niniejszego artykułu nowe przepisy są dopiero w fazie projektowej, dlatego jedynie zasygnalizujemy kilka kluczowych zmian, które mogą się pojawić (przy czym ich finalny kształt dopiero przed nami). W dniu 24 marca br. opublikowano projekt ustawy, przedstawiany jako element tarczy antyinflacyjnej, który w dużej mierze jest niczym innym jak nowelizacją Polskiego Ładu i to na przeszło 30 stronach…

Wśród anonsowanych zmian wskazać warto na:

  • obniżkę niższej stawki skali podatkowej PIT z 17 do 12 proc. (przy jednoczesnym zachowaniu zmienionych progów podatkowych i kwoty wolnej od podatku);
  • likwidację mechanizmu „ulgi dla klasy średniej”;
  • możliwość odliczania części składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania – przedsiębiorcy mogliby odliczyć od podstawy opodatkowania zapłacone składki zdrowotne w wysokości:
    – połowy zapłaconych składek – rozliczający się „ryczałtem”;
    – do 8,7 tys. zł rocznie – rozliczający się 19 proc. liniowym PIT;
    – 0 zł rocznie – rozliczający się skalą podatkową 12-32 proc. PIT.
  • objęcie – od 1 stycznia 2023 r. – komplementariuszy spółek komandytowo-akcyjnych obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi i zdrowotnymi – analogicznie jak wspólników np. spółek komandytowych.

Anonsowane modyfikacje mają dotknąć istotnych zmian, które dopiero co zostały wdrożone. Na moment tworzenia niniejszej publikacji projekt był w konsultacjach, zaś planowane wejście w życie zmian w Polskim Ładzie to 1 lipca br.

Powyższe niestety pokazuje, że stanowienie prawa podatkowego – patrząc na ilość doraźnych łat, które musiały zostać wprowadzone w pierwszych miesiącach funkcjonowania Polskiego Ładu – nie jest poprzedzone odpowiednio długimi konsultacjami i analizami. To z kolei skutkuje brakiem pewności obywateli, co do stanowionego prawa, a także brakiem możliwości planowania długofalowych działań w obawie o niestabilne przepisy. Czekamy zatem na kolejną porcję zmian, z którą przyjdzie się – i Państwu jako podatnikom i nam, jako doradcom – zmierzyć.

Artykuł ukazał się w magazynie Think Mice –https://www.thinkmice.pl/news/prawo/3666-polski-lad-nadeszla-wielka-zmiana-ktora-czeka-zmiana